Uçakta yemeklerin tadı neden farklı gelir?

Bu makale BBC Future' dan alınmıştır

Uçağa bindiğimizde normal tat alma duyumuzu biniş kapısında bırakırız.

Verilen yemeklerin tatsız tuzsuz gelmesi bundandır. On bin metre yükseklikte tat ve koku alma duyumuz değişir. Yemeklerin lezzetini hissetmek içinse bu iki duyunun doğru işliyor olması gerekir. Uçak kabinindeki basınç nedeniyle tatlı ve tuzlu tatları algımız da azalır.

Uzmanlar bunun nedenini nem oranının azlığına, hava basıncının düşük olmasına ve gürültüye bağlıyor.

Hava kuruluğu ve düşük basınç

Uçağa adım attığınızda ilk koku alma duyunuz etkilenir. Uçak yükseldikçe hava basıncı ile birlikte kabindeki nem oranı da düşer. On bin metrede bu oran yüzde 12’ye iner, ki bu çöl havasından daha kuru demektir.

İşte bu kuruluk ve düşük basınç nedeniyle tatlı ve tuzlu tatlara karşı duyarlılığımız yüzde 30 azalır.

Fakat sorun sadece tat alma duyumuzda değildir. Tat olarak düşündüğümüz şeyin yüzde 80’i koku alma duyusuyla bağlantılıdır. Koku alabilmek içinse burun içi sıvısının buharlaşıyor olması gerekir. Havanın kuru olduğu bir ortamda koku alma duyargalarımız olması gerektiği gibi çalışmaz, yediklerimizin tadını alamayız. Bu nedenle havayolu şirketleri uçakta verilen yemeklere ekstra tuz ve baharat katar.

Psikologlar uçak motorlarından kaynaklanan gürültünün kulakları etkilediği gibi tat alma duyusunu da etkilediğine inanıyor. Yapılan araştırmalar, gürültülü ortamlarda yemek yiyenlerin sessiz ortamda yiyenlerden daha fazla tuza ihtiyaç duyduğunu, ayrıca şaşırtıcı olsa da gürültüde yemeğin çıkardığı sesin daha fazla algılandığını ortaya koydu.

Kitlesel üretim

Uçakta yenmek üzere hazırlanan yemeklerde dikkate alınması gereken tek şey kabin içi ortam değildir. Bu yemekler önceden yerde ve kitlesel halde üretilir. Sıcak halde paketlenir, hızlı soğutmaya tabi tutulur, buzdolabında saklanır ve sonra tekrar ısıtılır. Bütün bu işlemler deniz seviyesinde bile yapılsa yemeğin tadının değişmesine neden olur.

Uluslararası Uçuş Hizmetleri Birliği, uçaktaki yemeklerin tadını daha lezzetli kılmak için yemekleri kapalı plastik poşetler içinde uzun süre düşük ısıda pişirmenin denendiğini belirtiyor. Bu yemekler kabin simülasyonlu ortamlarda tadılarak doğru lezzette olup olmadığına karar veriliyor.

Sınıf farkı

Uçak yolcuları için yemek yapan Sky Chefs adlı şirketin yöneticisi David

Marguiles, yerde yenmek üzere yapılan yemekler için kullanılan yemek tariflerinin aynı şekilde uçak yemekleri için kullanılamayacağını belirtiyor. “Fakat bu o yemeklerin de aynı lezzette olamayacağı anlamına gelmez. Tarifler gerektiği şekilde uyarlanıyor,” diyor.

Ancak bunun daha çok birinci sınıf yolcu biletleri için geçerli olduğunu belirtmek gerek. Şirket bunun için özel aşçılar tutuyor ve en modern mutfakları kullanıyor.

Burun spreyleri

Uçuş halindeyken tüm tatlar aynı şekilde etkilenmez. Örneğin uçaktaki gürültülü ortam, beşinci tat olarak bilinen ve yosun, mantar, domates ve soya sosu gibi tatları veren umami tadını daha belirgin kılar. Uçakta yolcuların yerdekinden çok daha fazla domates suyu siparişi vermesi bundandır. Bazı hava yolları bu nedenle yemeklerde daha fazla domates, ıspanak ve kabuklu deniz ürünleri kullanmayı tercih ediyor.

British Airways (BA) ise daha radikal bir yaklaşım denedi: Yemekten önce yolculara burun spreyi dağıtıp sinüslerini açmalarını ve daha iyi tat almalarını sağlamak. Ancak bu deneme tutmadı. Bunun üzerine umami tatların daha yaygın kullanılmasına başvuruldu.

BA ayrıca birinci sınıf yolculara, uçaktaki gürültüyü duyurmayacak kulaklıkla yemeğe uygun müzik yayını başlattı.

Şarap tadı

Bazı hava yolları ise yemeklerde plastik çatal, kaşık, bardak kullanılmasının yemeklerin tadını olumsuz etkilediği düşüncesiyle daha kaliteli malzeme kullanmaya başladı.


Havada tadı etkilenen sadece yemekler değil; şarapların da tadı değişiyor. Uzmanlar, yerde meyve tadı ağır basan şarapların havada daha tanenli ve asitli hale geldiğini söylüyor. Bu nedenle uçakta verilecek şarapların bu tatları daha az içermesine dikkat ediliyor.

Kuru hava damak tadını etkilediğinden, şarap içmeye niyetiniz varsa uçuş sonuna doğru değil de başlangıcında içmeniz tavsiye ediliyor.

Bu makalenin İngilizce aslını BBC Future’da okuyabilirsiniz.

First Class mı? Business Class mı?

Uçaklardaki First Class Mahremiyeti

Uçağa bindiniz, yan koltuğunuzda oturan kişiyi gördünüz ve baş üstü dolabında boş yer aramaya başladınız. Ama öncelikle, ayrıcalıklı kabinlerin arasından geçmeniz gerekiyor, koltuk genişliklerine, minderlerine veya dünya kadar geniş ayak koyma yerine dikkat etmemeye çalışıyorsunuz, yine de first class'ta veya business class'ta seyahat etmenin nasıl bir şey olacağını düşünmeden edemiyorsunuz.

THY Business Kabin Tanıtımı

Peki first class ve business class arasındaki fark tam olarak nedir? Koltuklar mı? Sunulan hizmet mi?

First class ve business class rahatlığı, havayoluna,uçağın tipine ve seyahatin uzunluğuna göre oldukça farklılık gösterir. Bazı hava yollarında first class hiç yokken (Southwest, JetBlue, Spirit), bazıları ise bu sınıfı business class ile tek bir kabinde birleştiriyor (Air Canada, Delta, Virgin Atlantic).

Kendinize ayrıcalıklı bir koltuk aldığınızda, genel olarak size sunulacak olan

şeyler şöyle:

Koltuklar

Uzun mesafeli ya da uluslararası uçuşlardaki first class ve business class kabinlerinde, tamamen yatabilen koltuklar, eğimli yatar koltuklar veya standart yatar koltuklar görebilirsiniz. En iyi first class koltukları ise, içinde bir çalışma alanı, TV, mahremiyet için bir bölücü ve koridor erişimi olan gerçek anlamda kuşatılmış ve bir odaya benzeyen kabinlerdir.

Kısa mesafeli uçuşlarda ya da iç hat uçuşlarında, her iki kabinde de muhtemelen ekstra genişliği ve aralığı (bir koltuktaki belirli bir nokta ile önündeki koltuktaki aynı nokta arasında olan mesafe) olan standart koltuklar olacaktır.

Genel Koltuk Mesafeleri:

First class - kısa mesafe: 18”-34” genişlik ve 34”-68” aralığında

Business class - kısa mesafe: 18”-34” genişlik ve 33”-80” aralığında

First class - uzun mesafe: 19”-35” genişlik ve 58”-94” aralığında

Business class - uzun mesafe: 18”-34” genişlik ve 55”-65” aralığında

1” (inç) = 2.54 cm (santimetre)`dir

Yiyecek ve İçecekler

First class yolcularına genellikle, business class yolcularına sunulandan daha kaliteli yemekler, şarap ve likör sunulabilir, Her iki sınıftaki yolcular da, çeşitli ikram yiyeceklerinin ve alkollü içeceklerin keyfini çıkarabilir.

Hizmet

First class'ta, yolcu başına düşen kabin memuru sayısı daha fazladır. Bu, daha kişisel bir ilgiyle daha iyi bir hizmet verilmesini sağlar. Yolcuların ihtiyaçlarını önceden fark etmek amacıyla çok iyi bir şekilde eğitim alan kabin memurları, en tecrübeli personelden seçilir.

Mahremiyet ve Konfor

Mahremiyet ve kendine ait olma hissi, first class'ın en iyi yanlarından ikisidir. Business class yolcularının first class bölümüne geçmelerine izin verilmez. Ekonomi sınıfı yolcular ise her iki bölüme de geçiş yapamaz. Tüm bunların yanı sıra, birçok kolaylık barındıran hava limanı özel salonlarına girebilir ve ayrı bir bölümde check-in işlemlerini yaptırabilirler, ancak bu özellikler, hem first class yolcuları hem de business class yolcuları için geçerlidir.

Fiyat

Belki de, first class ve business class arasındaki en büyük fark fiyattır. First class koltukları, business class koltuklarının en az iki katı fiyatına mal olabilir. Yeni büyük uçaklarda özel kabinler ve odalar olan aktarmasız güzergahlar ise, daha pahalı olabilir.

Son olarak

Son yıllarda hava yolu şirketleri, business class kabinlerindeki koltuklarda, sunulan hizmette ve rahatlıkta büyük geliştirmeler yaptı ve yüksek maliyetli first class koltuklarını daha az çekici hale getirdiler. First class’a göre business class, hemen hemen aynı seyahat tecrübesini çok daha az bir maliyetle sunulmaktadır

Her halükarda, hava yolu, güzergah ve uçak tiplerinden dolayı iki sınıf arasında büyük farklar olabileceğinden, biletinizi almadan araştırma yapabilirsiniz.

Overbook Nedir?

Overbook nedir?

Hava yolu taşımacılığında zaman zaman yolcular bilet ve rezervasyonları olmasına rağmen çeşitli nedenlerle uçuşa gelmemektedirler. `No-show' diye adlandırılan bu yolcuların etkisini azaltmak için dünyadaki tüm havayolu şirketleri bazen koltuk kapasitesinin üzerinde, yani `overbook' rezervasyon yapabilmektedir.

Onaylanmış rezervasyonu olan yolcuların seyahat etmelerini sağlamak havayolunun görevi olduğu gibi  bu gibi durumlar nedeniyle bazı uçuşlarda yolcunun uçurulamama riski de bulunmaktadır.

Böyle bir durumda, regülasyonlar gereği, yolculara tazminat ve ek hizmet verilmektedir.

Böyle bir durumla karşılaştığınızda detaylı bilgi için en yakın ilgili havayolu ofisine  veya check-in kontuarlarına başvurabilirsiniz.

Keyifli seyahatler dileriz

Ne kadar Ücretsiz bagaj hakkımız var?

Aldığımız bilet tür ve sınıfına göre uçağın kargo bölümünde taşınabilecek belli bir bagaj hakkı verilmektedir.

Bunu anlamanın en kolay yolu:

Bilet görüntüsündeki ‘OTHER NOTES’; ‘Baggage Allowance’ kısmında bagaj hakkı bilgileri içeren bölüme bakmaktadır.

Haklar için çeşitli ayrımlar vardır:

Havayollarına ve Parkura göre kilogram ya da Parça başı uygulaması vardır

Kilogram konsepti uygulayan havayolların da parça sınırlandırması yoktur.

Parça konsepti uygulanan parkurlarda bu parçaların karşılığında taşınabilecek Kilogram bilgilerini bileti aldığınız yerden veya havayolundan kontrol etmenizi öneririz.

Diğer önemli bir konuda bahsettiğimiz ‘OTHER NOTES’; ‘Baggage Allowance’ kısmında NIL ifadesi geçiyorsa, biletinizde bagaj hakkınızın olmadığı anlamına gelir. Genelde bu uygulama düşük bütçeli havayolları veya ekonomik bilet seçeneği ve özel promosyonlu bilet sunan havayolları tarafından kullanılır. Eğer bu tür bir bileti aldıysanız ve bagajınızda olacaksa satın alma işleminde ekstra bagaj içinde satın alma yapmalısınız veya diğer kanallardan (acenta, kontuar veya havayolu websitesinden) ekstra bagaj hakkı alımını yapabilirsiniz.



Diğer Bilgiler:

Birden fazla havayolu şirketinin ortaklaşa gerçekleştirdiği seferlerde en önemli taşıyıcıya (MSC) ait olan serbest bagaj hakkı kuralları uygulanmaktadır. MSC ise seyahatte en önemli veya en uzun bacağı uçan havayoluna göre belirlenmektedir. Kıtalar arası seyahatlerde uygulamalar değişebilmektedir. Öncesinde kontrol edilmesi uygun olacaktır.

Örnek olarak Türk Hava Yolları Ayrıntılı Bagaj Bilgileri için:

http://www.turkishairlines.com/tr-tr/seyahat-bilgileri/bagaj/turk-hava-yollari-genel-bagaj-bilgisi sitesini ziyaret edebilirsiniz.

Her yolcudan, beraberinde götürdüğü bagaja ismini, ev adresini ve seyahat adresini belirgin şekilde yazmasını öneririz. Bagaj kayıpları veya hasarları, zararın tespit edilmesiyle derhal havaalanında check-in personeline veya ilgili birime (Kayıp Eşya gibi)bildirilmelidir. Tüm havayolu şirketlerinin verilen bagaj için sorumlulukları sınırlı olduğu için, önemli eşyalar el bagajında taşınmalıdır. Her halükarda özel eşyalarınız için gerekirse ek bagaj sigortası yaptırmanızı tavsiye ederiz.

Ayrıca güncel bagaj bilgilerini lütfen seyahatiniz öncesinde kontrol etmeyi unutmayınız.

Seyahatlerinizi güzel geçmesi dileğiyle